Cache là gì? Bộ nhớ đệm là gì?

Nói hiểu đơn giản, Cache là một bộ nhớ nhanh được sử dụng để lưu trữ dữ liệu để cải thiện hiệu suất truy cập những tệp tin, những phần mềm mà bạn hay sử dụng. Thay vì kêu CPU truy cập vào hẳn Ổ cứng thì sẽ truy cập vào Bộ nhớ Cache.

Hay nói rõ hơn, Cache được đặt giữa RAM và CPU, khi bạn truy cập dữ liệu thì CPU sẽ kiểm tra trong Cache trước, nếu dữ liệu tồn tại trong Cache, CPU có thể truy cập nhanh chóng mà không cần phải tìm kiếm trong RAM (đã có bài viết nói rõ về RAM). Cache được sử dụng để lưu trữ dữ liệu, CPU sử dụng thường xuyên và có thể truy cập nhanh chóng

Bộ nhớ Cache được chia làm nhiều cấp độ phụ thuộc vào CPU bạn đang sử dụng ví dụ như: L1 L2 L3 L4 LX... Thì L1 có tốc độ nhanh nhất, đứng đầu và gần với CPU nhất. Các cấp độ Cache này có kích thước nhỏ hơn bộ nhớ chính nhưng tốc độ truy cập nhanh hơn bởi Cache nằm bên trong CPU

RAM rất nhanh, nhưng nhanh hơn RAM thì là Cache, việc sử dụng Cache giúp giảm thời gian truy cập dữ liệu và tăng tốc độ xử lý của CPU.
(Cache đóng góp rất lớn trong việc tối ưu hóa hệ thống máy tính)

Có rất nhiều Cache - Bộ nhớ đệm khác nhau?

Trên thực tế có bao nhiêu Cache đều phụ thuộc vào CPU và Nhà Sản Xuất muốn thêm vào bao nhiêu Cache. Nên chỉ lấy thang đo là L1; L2; L3, thêm một số Cache bổ sung như L4; L5 , hãy lấy ví dụ trong đó:
L1 (Level 1 Cache): L1 là cache gần nhất với bộ xử lý (CPU) và được chia thành hai phần: L1i (instruction - hướng dẫn) và L1d (data - dữ liệu).
L2 (Level 2 Cache): L2 nằm giữa L1 cache và bộ nhớ chính (RAM). Nó có kích thước lớn hơn L1 và tốc độ truy cập chậm hơn.
L3 (Level 3 Cache): L3 là một cấp độ Cache chung được chia sẻ bởi các lõi xử lý trong một bộ vi xử lý đa lõi (multi-core CPU). Kích thước L3 thường lớn hơn L1 và L2 Cache.

Bao nhiêu Cache thì đủ?

Theo như các bạn thấy trên mỗi thông số của CPU các bạn mua đều có thông số Bộ nhớ đệm (Cache). Nhưng số đấy là nói về L3 Cache chứ không phải là toàn bộ hay tính tổng của cả L1 và L2 Cache, chỉ tính riêng L3, có một số lí do khiến Nhà Sản Xuất chỉ ghi thông số L3:
- L3 Cache thường có kích thước lớn hơn so với L2 và L1 cache
- L3 Cache làm giảm phụ thuộc vào RAM và cải thiện hiệu suất chung của hệ thống
- L3 Cache được chia sẻ bởi các Core trong một CPU đa lõi, vì được chia sẻ nên L3 cache cho phép các Core chia sẻ dữ liệu cho nhau một cách nhuần nhuyễn hơn
- Giảm áp lực gây lên RAM, RAM sẽ dư ra hiệu năng dự phòng cho máy tính
- Vì L3 Cache có thể chia sẻ với các Core, ấy thế nên L3 Cache có tầm quan trọng trong việc Xử lí đa luồng - Xử lí đa nhiệm cũng như cung cấp dữ liệu, không gian lưu trữ và khả năng truy cập đến các Core một cách hiệu quả và năng suất

=> Dựa vào ngân sách của bạn mà có yếu tố quyết định cho một CPU có nhiều MB Cache hay không nhưng nếu bạn:
- Người dùng thấp cấp: bạn chỉ làm văn phòng, xem phim, giải trí nhẹ nhàng, xử lí văn bản hay các tác vụ bình thường hằng ngày thì bạn không cần!
Bộ nhớ có MB Cache thấp thì luôn rẻ, phù hợp hầu bao của các bạn có nhu cầu bình thường và sử dụng hầu như phần mềm không chuyên và cần thiết đến MB Cache

- Người dùng trung cấp: Nếu bạn là một Editor, Designer, Nhà thiết kế thời trang, bạn làm ngành 3D Graphics và chơi game, cần hiệu năng đa luồng hay quản lí Website, quản lí chỉnh sửa nội dung, file tệp tin hoặc bạn là máy chủ trong một văn phòng và tài liệu nằm ở máy chính của bạn, nếu phù hợp với những điều kiện trên thì bạn nên sử dụng một CPU có Cache khoảng Trung bình ví dụ như các dòng CPU sau:

- Intel Core i5-11400: Một CPU có khả năng tuyệt vời trong tầm giá, với 12MB Cache, có thể chơi game, làm việc nặng như render 3D trung bình, chỉnh sửa hình ảnh và các công việc trình độ chuyên môn cao với mức giá rẻ hơn
- Intel Core i5-9400: CPU này cung cấp hiệu suất tốt cho người dùng trung cấp vì mang trong mình với 9MB Cache trong các tác vụ hàng ngày như lướt web, xử lý văn bản, xem phim và chơi game.

Mặc dù các CPU này không hỗ trợ tính năng ép xung (Overclocking - OC) nhưng tất cả đều rất tốt cho những người dùng mức Trung Bình - Cao

Tổng kết: Được rồi, suy cho cùng thì MB Cache quan trọng nhưng lại phụ thuộc nhiều vào mục đích sử dụng và túi tiền của bạn có thể chi trả bao nhiêu. Bài viết này dựa trên kinh nghiệm của mình lúc "thực chiến" vậy nên sẽ có một chút sai sót, nhưng suy cho cùng thì MB Cache không quá quan trọng nếu như bạn chỉ là người dùng bình thường, nếu bạn là người dùng công nghệ cao hoặc làm trong doanh nghiệp thì bạn sẽ cần MB Cache cao để quá trình làm việc được năng suất và hiệu quả, hãy là người tiêu dùng thông mình, quyết định túi tiền là ở bạn.
Mình trân thành cảm ơn vì các bạn đã đọc hết tới đây, mình viết bài bằng cả tâm huyết cũng như kinh nghiệm của mình nếu giúp được các bạn mình rất cảm kích. Hy vọng có thể được tư vấn cho các bạn - Hiếu


Gọi điện tư vấn, báo giá cấu hình hãy cứ liên hệ thoải mái nhé. Hy vọng sẽ giúp được các bạn.